حسن علم خواه؛ دکترای فناوری نانو (گرایش نانوپوشش) و عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا
h.elmkhah@basu.ac.ir
چکیده
«مهندسی سطح» به عنوان یکی از راهکارهای اصلی در حفاظت از سطح قطعات در برابر شرایط مخرب محیطی از جمله سایش، خوردگی، اکسیداسیون و فرسایش می¬باشد. فرایندهای مهندسی سطح به دو دسته اصلاح سطح (Surface modification) و پوشش سطح (Surface coating) تقسیم¬بندی می¬شود. در فرایندهای اصلاح سطح از جمله فرایند نفوذی نیتروژن¬دهی و سخت¬کاری القایی، تغییر خواص سطح در عمق قطعه انجام شده و در ابعاد قطعه تاثیر چندانی ندارد. اما در فرایندهای پوشش سطح مانند آبکاری الکتریکی و PVD یک لایه با ضخامت مشخص بر سطح قطعه اعمال می شود. از این¬رو مهمترین چالش فرایندهای پوشش سطح در مقایسه با فرایندهای اصلاح سطح، مسئله «چسبندگی» پوشش به زیرلایه می باشد. با توجه به اینکه معمولا جنس پوشش ها با جنس زیرلایه ها متفاوت است، استحکام چسبندگی همراه با ملاحظاتی است که رعایت آنها بسیار حائز اهمیت می باشد.
بنابراین ضرورت دارد تا مصرف کنندگان قطعات پوشش دار، استحکام چسبندگی پوشش به زیرلایه را کنترل و ارزیابی نمایند. زیرا تخریب و تضعیف چسبندگی، سازوکار غالب شکست و تخریب اولیه پوشش می باشد که عمرکاری و عملکرد آن را محدود می سازد. وجود چندین استاندارد و مرجع معتبر در این زمینه از جمله استانداردهای ASTM C1624، ISO26443 و VDI3198، نشان از اهمیت این ویژگی از پوشش¬ها است.
در این مقاله بعد از بیان سازوکارهای استحکام چسبندگی به عوامل مختلف برای دستیابی به چسبندگی مطلوب پوشش به زیرلایه اشاره شده است. همچنین در این مقاله روش های ارزیابی و کنترل کیفی استحکام چسبندگی پوشش ها از جمله آزمون خراش، روش راکول سی و روش خراش متقاطع همراه با استانداردهای بین‌المللی بیان شده است تا اینکه صنعتگران محترم بر مبنای آن بتوانند نسبت به کیفیت چسبندگی پوشش اطمینان حاصل کنند.
کلمات کلیدی: استحکام چسبندگی، پوشش های سطح، مهندسی سطح.
لینک دانلود متن مقاله :
https://irancoat.ir/wp-content/uploads/2023/07/استحکام-چسبندگی-پوشش.pdf
